Święta - Mahaśiwaratri

MAHAŚIWARATRI

Śiwa - pomnik w Katmandu

„Wielka Noc Śiwy” (Mahaśiwaratri) to jedno z najważniejszych hinduistycznych świąt. Obchodzone jest co roku na przełomie lutego i marca, tuż przed Nowiem Księżyca, na cześć Boga Śiwy. Szczególne miejsce zajmuje w dwóch odłamach hinduizmu, w śiwaizmie i smartyzmie. Według kalendarza hinduistycznego rozpoczyna się 14-stego dnia miesiąca phalung i trwa przez cały dzień i całą noc aż do wschodu słońca następnego dnia. W roku 2016 według kalendarza gregoriańskiego święto to wypada 7 marca.

Tego dnia należy wstać o świcie, wykonać rytualną ablucje w świętej rzecze, najlepiej w Gangesie, ubrać się w nowe ubranie, odwiedzić świątynię Śiwy i złożyć w niej ofiarę z mleka, owoców, kadzideł, lampek naftowych a przede wszystkim ofiarę z liści klejowca jadalnego (Aegle marmelos) zwaną bilva.

Przez cały dzień się pości, modli, oczyszcza duszę, medytuje, powtarza mantrę Om Namah Shiva, śpiewa Hara Śiwa Hara Śiwa Hara Hara Śiwa Śiwa! i inne pieśni religijne, hymny i bhadżany. Wyznawcy Śiwy trwają później na całonocnym czuwaniu w świątyni lub przed ołtarzem domowym. Wszystkie te praktyki pozwalają na uwolnienie się od grzechów, błędów, nałogów i pozyskanie łaski Śiwy, co ma im pomóc w wyzwoleniu się z cyklu narodzin.

Śiwa jest Bogiem odrodzenia przez zniszczenie, ale jest też Bogiem medytacji, joginów, mistrzem tańca, panem zwierząt i siły rozrodczej. Jego symbolem jest linga (fallus), a atrybutami: trójząb, topór, sierp księżyca, bębenek oraz biały byk Nanda. Śiwa razem z Brahmą i Wisznu tworzą Trimurti - trójcę świętą hinduizmu.

Mahaśiwaratri w Varanasi

Świętym miastem Śiwy jest Varanasi (dawniej Benares) w stanie Uttar Pradesh w Indiach. Poświęcona mu Złota Świątynia pod wezwaniem Śiwy Pana Wszechświata, jest tak świętym miejscem, że turyści na jej teren nie są wpuszczani. Mahaśiwaratri w Varanasi ściąga tysiące pielgrzymów, szczególnie sadhu - wędrownych ascetów. Czczą oni Śiwę jako patrona ascetów. Ci na zdjęciu należą do śiwaickiej sekty sadhu wojowników Naga Baba i charakteryzują się szczególną preferencją do chodzenia nago ale z jakąś bronią, na przykład z mieczem lub trójzębem.

Śiwaizm jest jednym z odłamów hinduizmu. Śiwaici są monoteistami, uważają że Śiwa jest jedynym Bogiem. W ich praktykach religijnych podstawę stanowi asceza, joga, medytacja i tantra, a najważniejszymi świętami religijnymi są właśnie te poświęcone Śiwie.

Mahaśiwaratri - Linga - Shivpuri Dham, Kota, Radźastan, Indie.

Święto Mahaśiwaratri jest nazywane także urodzinami Śiwy, bo tej nocy urodził się a właściwie objawił pod postacią Lingi - Pierwotnego Kosmicznego Jaja. Jako przedmiot kultowy linga to pionowo ustawiony słup zaokrąglony u góry. W jego podstawie znajdują się żłobienia odprowadzające płyny używane do rytualnych obmywań zwanych abiszekam. Do obowiązków wiernych tego dnia należy obmycie lingi kompozycją 16 składników, wśród których jest wodą różana, mleko, miód, święty popiół wibhuti i czerwony proszek kunkum. Każdy z nich ma symboliczne znaczenie, na przykład wibhuti oznacza łaskę Śiwy, a kunkum dobrobyt materialny i błogosławieństwo.

Katmandu, Nepal, świątynia Śiwy

Największa świątynia Śiwy na świecie - Paśupatinath - znajduje się we wschodniej części Katmandu, w Nepalu, tam też odbywają się najważniejsze święta Mahaśiwaratri. Ściągają na nie tłumy pielgrzymów z Indii i z Nepalu. Oddają oni cześć Śiwie jako władcy (Paśupati) i odbywają rytualną kąpiel w świętej rzece Bagmati, modlą się, mantrują, śpiewają a nawet tańczą. W trakcie świąt odbywają się parady armii nepalskiej, a później wierni czuwają całą noc przy ogniskach na placu Tundikhel, dookoła świątyni.

Paśupatinath jest tak świętym miejscem, że tu również, jak w Varanasi, turyści nie są wpuszczani do świątyni. Mogą ją oglądać z drugiego brzegu Bagmati. Na szczęście potężne trzęsienie ziemi z 2015 roku nie uszkodziło budynków.

Mahaśiwaratri - Nepal

Na czas Mahaśiwaratri rząd Nepalu zawiesza zakaz posiadania i używania marihuany. Sadhu korzystają z tego zezwolenia odurzając się przez cały dzień. Palą ganje w glinianych tutkach i piją specjalnie na tę okazję przyprawiony konopiami indyjskimi thandai (napój z mleka, migdałów i szafranu). Śiwaici wierzą, że Bóg Śiwa przyniósł ludziom marihuanę z Himalajów. Sadhu od kilku tysięcy lat oddają cześć Śiwie i jego małżonce Kali, wykorzystując marihuanę do medytacji.

Mahaśiwaratri - Nepal - Sadhu palący ganje

Mahaśiwaratri jest też świętem Joginów. Uważają oni Śiwę za pierwszego i największego Jogina, protoplastę wszystkich szkół i systemów Jogi. Przez cały świąteczny dzień poszczą pijąc tylko wodę, a w ciągu nocy czuwają, praktykując mantry i medytacje.

„Wielka Noc Śiwy” to również celebracja nocy poślubnej Śiwy i Parwati, pary uważanej za wzór idealnego małżeństwa. Parwati jest jedną z Śakti (małżonka Śiwy), obok Durgi, Kali i Umy. Parwati jako małżonką Śiwy personifikuje kobiecość w jej matczynym aspekcie jako Bogini Matka. Święto ma więc szczególne znaczenie dla kobiet. Panny modlą się o dobrego męża, mężatki o szczęście w małżeństwie, dar macierzyństwa i opiekę Parwati. Z tego względu uroczystości są obchodzone także w świątyniach Parwati.

Mahaśiwaratri - Allahabad - procesja - Śiwa i Parwati

Podczas procesji w wielu miastach jak Allahabad, Trakeshawar czy Bhopal, inscenizuje się scenki z życia Śiwy. Dzieci przebiera się za małych Śiwę, Parwati czy Kali.

Mahaśiwaratri w Bhopal, dzieci przebrana za małego Śive

Pochodzenie Mahaśiwaratri wiąże się z licznymi legendami. Jedna z nich mówi, że w tą noc Śiwa zatańczył tandawę, taniec stworzenia, chronienia, zabezpieczenia i zniszczenia. Z tego względu wierni tańczą a w wielu świątyniach odbywają się koncerty muzyczne.

W Indii istnieje 12 głównych świątyń, ufundowanych w miejscach w których według tradycji objawił się Śiwa pod postacią lingi. Oprócz tego jest 400 innych świątyń poświęconych temu Bogu. Wszystkie dekoruje się girlandami kwiatów i tysiącami lampek oliwnych. Budynki odświętnie przystraja w kolorowe iluminacje. Na święto Mahaśiwaratri odwiedzają je tysiące wiernych, często całymi rodzinami. W niektórych miejscach święto trwa nawet trzy dni.