Skąd wzięły się nowe ruchy religijne ?
Historia ruchów religijnych, określanych dziś jako sekty, swe początki ma w rabinistycznym judaizmie. Określano tak wszelkie ruchy i odłamy, które sprzeciwiały się głoszonej tradycji. Słowo hairesis początkowo dotyczyło szkół prowadzonych przez niezależnych nauczycieli o wysokim autorytecie. Później nabrało pejoratywnego znaczenia. Odnosiło się ono do grupy ludzi sprzeciwiających się powszechnie przyjętym prawom.
W Nowym Testamencie wielokrotnie pojawiają się ostrzeżenia przed hairesis. Nazywano tak grupy chrześcijan wiążące się ze szkołami filozoficznymi lub żydowskie ruchy, przeciwne chrześcijaństwu. Z czasem zaczęto tak nazywać wszystkie grupy, które odłączyły się w swej nauce od chrześcijaństwa.
Średniowiecze stało się czasem wielkiego nasilenia działalności nowych ruchów religijnych. Powstały takie ruchy jak: paulicianie, bogomili, begarci, husyci i wiele innych. Tworzyły się w wyniku niezadowolenia z panującego porządku feudalnego popieranego przez Kościół i nastawienia antyklerykalnego. Rosnące niezadowolenie z postawy ludzi Kościoła doprowadziło w końcu do reformacji. Rozpad Kościoła zachodniego pociągnął za sobą powstanie kolejnych grup.
Następnym okresem nasilenia się działalności niezależnych ruchów religijnych jest XIX w. W tym czasie powstały między innymi takie sekty jak: Adwentyści Dnia Siódmego, Świadkowie Jehowy, oraz Mormoni. Twórcami tych nowych ruchów byli ludzie, którzy "otrzymali posłanie od Boga" by uratować świat przed zbliżającym się wypełnieniem czasów.
Wiek XIX jest też okresem fascynacji Europejczyków kulturą Dalekiego Wschodu, szczególnie zaś kulturą Tybetu i Indii. Zaczęto też interesować się różnymi praktykami okultystycznymi, spirytyzmem, astrologią. W 1875 r. powstało Towarzystwo Teozoficzne, które łączyło w swych zainteresowaniach wszystkie te praktyki. Celem działalności Towarzystwa Teozoficznego stało się "osiągnięcie za pomocą wiedzy ezoterycznej, wiedzy o głębszych i tajemnych związkach, prawdy głębszej niż ta, do której dochodzi się dzięki wierze." Teozofia stała się podwaliną do powstania prądu kulturowego New Age, z łona którego z kolei, narodziło się wiele współczesnych sekt, podzielających jego filozofię.
Ruchy, które powstały w latach 50-tych i 60-tych naszego wieku, są określane nazwą "religie młodzieżowe", ze względu na niską średnią wieku. Większość ich członków stanowią ludzie młodzi, których najłatwiej jest zwerbować. Krytyce zostały poddane kościoły chrześcijańskie, które nie wypełniały potrzeb duchowych, które stały się częścią odrzuconego systemu.
Młodzi ludzie poszukujący sensu życia, wartości wykraczających poza materializm stali się podatni na atrakcyjne treści zawarte w nauce i sposobie bycia mistrza i grupy. Zaczęły powstawać kulty oparte na religiach wschodnich (hinduizm, buddyzm), na praktykach okultystycznych, zaczęto wracać do dawnych religii przedchrześcijańskich, kultów Indian, plemion afrykańskich, narodziły się sekty ufologiczne. Powstało też wiele nowych sekt określających się jako prawdziwi spadkobiercy nauki apostołów.
W Polsce podobnie jak wszędzie sekty działały zawsze, jednak szybki wzrost ich liczby zapoczątkowany został w 1989 roku, w efekcie przemian społeczno-gospodarczo-politycznych.
Opracowała: Joanna Czerwonka
jaskulmk