CHRZEŚCIJAŃSTWO - Postacie Biblijne - Dalila

Nie wszystkie postacie kobiet pojawiające się w Biblii są czyste i dobre. Nie brakuje i tych, których czyny nie zawsze zasługują na uznanie a czasami są wręcz karygodne. Jednak różnorodność biblijnych postaci kobiecych odzwierciedla tylko skomplikowany charakter płci pięknej. Jedną z tzw. „czarnych owiec” jest Dalila – kobieta, która pokonała niezwyciężonego Samsona. Biblijna opowieść o Samsonie i Dalili to jedna z najbardziej znanych i spopularyzowanych starotestamentowych historii.

Znany ze swej nadludzkiej siły Samson był bohaterem Izraelitów, ponieważ przy jego pomocy wygrywano walki z Filistynami. Nawet w najtrudniejszych chwilach dawał sobie radę: gołymi rękami rozdarł na dwoje lwa, który zabiegł mu drogę, był niezwyciężonym wojownikiem, pokonującym prymitywną bronią (oślą szczęką) tysiące nieprzyjaciół. Zyskał sobie tym ogromną sławę i został sędzią Izraelitów: „Przez dwadzieścia lat sprawował sądy nad Izraelem za czasów Filistynów.” (Ks. Sędz. 15, 20) Po pierwszym nieudanym małżeństwie z Filistynką, co stało się zresztą powodem owych walk, Samson nie stronił od kobiet. Po wielu przygodach miłosnych zakochał się w Dalili. Jest to imię znaczące, wywodzi się bowiem od staroarabskiego słowa delila, co oznacza kokietkę. Filistyni postanowili posłużyć się nią dla wydobycia z Samsona tajemnicy jego ogromnej siły i szczęścia.
„Przyszli do niej władcy filistyńscy i powiedzieli: Oszukaj go i dowiedz się w czym tkwi jego wielka siła oraz jak moglibyśmy go pokonać, a następnie związać i obezwładnić. Każdy z nas da ci za to tysiąc srebrników.” (Ks. Sędz. 16, 5)

Dalila dała się skusić i od tej pory z uporem wypytywała Samsona o jego tajemnicę. Po wielu sprytnych zabiegach Samson uległ i wyznał prawdę: „Gdyby mnie ogolono, siła moja odejdzie, osłabnę i stanę się zwykłym człowiekiem.”(Ks. Sędz. 16, 18) Wtedy Dalila wykonała resztę planu: „Tymczasem uśpiła go na kolanach i przywołała jednego z mężczyzn, aby mu ogolił siedem splotów na głowie. Wtedy zaczęła go obezwładniać, a jego siła opuściła go.”(Ks. Sędz. 16, 20) Samson został pojmały przez Filistynów, oślepiony i uwięziony. Jednak po pewnym czasie włosy jego odrosły i pozwoliły mu się zemścić. Zniszczył on dom, w którym znajdowali się władcy filistyńscy, sam również ginąc pod jego gruzami.

Historia ta wykazuje wiele analogii z opowieściami i mitami spotykanymi w tradycjach różnych ludów. Robert Graves uważa je za warianty jednego wątku mitycznego: „Dotyczy on rywalizacji między świętym królem i jego bliźniakiem – zastępcą o względy bogini księżyca, która podczas letniego przesilenia ścina włosy króla i go zdradza. Siła króla ma źródło we włosach, ponieważ przedstawia on słońce; jego długie, żółte loki przyrównywane są do promieni słonecznych.” Samson to typowy słoneczny bohater. Jego imię oznacza przecież „jak słońce”. Gdy zostały obcięte jego włosy – promienie, słabnie on jak słońce w okresie zimy.

W historii tej Dalila przedstawiona jest jako narzędzie w rękach Filistynów. Jest ona też narzędziem w rękach Boga, pokusą podsuniętą Samsonowi, by ten w końcu uświadomił sobie, że oprócz Filistynów, oprócz zewnętrznego wroga, ma jeszcze jednego przeciwnika, kryjącego się w nim samym. „Ostatnia walka, jaką stoczył Samson, w równym stopniu była walką z Filistynami, co z własna słabością.” Dalila staje się równym przeciwnikiem mężczyzny. Chociaż działa zdradziecko nie można odmówić jej zwycięstwa. Tysiące mężczyzn próbowało walczyć z Samsonem, nie zawsze czysto, lecz dopiero „słabej płci” udało się go pokonać.

Na marginesie warto wspomnieć, że nie zawsze w tak jednoznacznie negatywny sposób interpretowano rolę Dalili w biblijnej historii. W XVIII wieku pojawiły się dzieła literackie, w których darzy ona Samsona autentycznym uczuciem i zdradza go nieświadomie. Motyw ten występuje m. in. w libretcie do opery „Samson” J. P. Rameau napisanym przez Voltaire’a. Natomiast u J. Miltona w „Samsonie siłaczu” Dalila ukazana jest jako gorąca filistyńska patriotka. Jednak we wszystkich wersjach fakt pokonania mężczyzny przez kobietę nie ulega wątpliwości. Dalila powiększa grono kobiet, które aktywnie kształtują swoje życie, nie ulegając presji podporządkowania się patriarchalnej kulturze.

Aleksandra Dudzisz - "Pozycja kobiety w Biblii" - fragment pracy magisterskiej

bibliografia:

R. Graves, Mity greckie, Warszawa 1982, s. 269
M. Śnieciński, Od Ewy do Marii Magdaleny, Wrocław 1998, s. 95

Paulina_____

Data utworzenia: 12/08/2007 @ 10:45
Ostatnie zmiany: 12/04/2012 @ 04:59
Kategoria : CHRZEŚCIJAŃSTWO - Postacie Biblijne
Strona czytana 30252 razy

Wersja do druku