Świątynie buddyjskie w Japonii
Oficjalne początki buddyzmu w Japonii datowane są na około 552 rok. Głównym jego propagatorem w VI w. był książę regent Shotoku Taishi (572 - 622). Finansował budowę wielu świątyń w ówczesnej stolicy Heijo-kyo i okolicach m.in. założoną w 607r. świątynię Horyuji koło Nary oraz Shitennoji w Osace. Świątynie zwane tera (wyr. poch. koreańskiego) zaczęły powstawać obok dotychczasowych chramów shintoistycznych. Buddyjskie klasztory skupiały bractwa mnichów (bodzu) lub mniszek (ama).
W 701 roku cesarz Shomu (701-756) wydał ogólnopaństwowy edykt nakazujący budowę świątyń (koku-bunji) i klasztorów w każdej prowincji Japonii.
Foto. Świątynia Godaido w Matsushima
Mnich Kukai (714 - 835) był założycielem klasztoru na szczycie góry Koya-san, a po dwuletnim pobycie w Chinach został opatem świątyni Todaiji założonej w 752 roku.
Foto. Świątynia Chion-in w Kioto /główna brama Sanmon
Jednym z najsilniejszych ośrodków buddyzmu w okresie Heian (794 -1185) była świątynia Enryakuji na górze Hiei koło Kioto. Z upływem czasu nastąpił rozpad pierwotnego buddyzmu na kierunki (szkoły), z których niektóre stały się potem prężnymi sektami. Od okresu Nara (710 - 794) każda świątynia buddyjska związana była tylko z jednym kierunkiem buddyzmu.
Wśród buddyjskich świątyń można wyróżnić trzy kategorie architektoniczne: wayo (styl japoński), daibutsuyo (styl Wielkiego Buddy) i karaya (styl chiński). Przed głównym wejściem do świątyni znajdują się dwie bramy - wewnętrzna i zewnętrzna. Główna brama wejściowa (mon) - to osadzony na siedmiu filarach dach, często z widokowymi galeryjkami.
Fot. Świątynia Daigoji w Kioto / Pagoda z 951r.
Podstawowym elementem starych świątyń była pagoda (to), w której przechowywano buddyjskie relikwie. Charakterystyczna struktura pagody wywodzi się od indyjskiej stupy i występuje zwykle jako budowla trzypiętrowa (sanju no to) lub pięciopiętrowa (goju no to). Nad pagodą wznosił się dekorowany maszt (sorin) wysokości 15m. będący symbolem drogi wyzwolenia poprzez nirwanę.
Obok pagody wybudowana była główna hala (kondo, hondo, butsuden, amidado lub hatto) oraz hala kazań (kodo) i skarbiec, w którym przechowywano święte sutry i dary dla świątyni. Poszczególne obiekty połączone były krytymi galeriami (kairo). Z upływem czasu, pagoda stała się jednym z wielu elementów zespołu świątynnego, w skład którego wchodziła wieża z bębnami, dzwonem i święte źródło. Dookoła znajdowały się pobudowane cele mnichów (dzobo).
Foto. Świątynia Kenchoji w Kamakura / dzwon świątyni z 1255 r.
Budynki świątyń były wykonane z drewna w konstrukcji słupowo - belkowej. Architektura świątyń buddyjskich zachowywała ludzką skalę i unikała sztucznej ozdobności. Podkreślała za to cechy materiału konstrukcji drewnianej i powiązania z jej otaczającą naturą. W 692 roku istniało przypuszczalnie w Japonii ok. 545 klasztorów i świątyń buddyjskich wzniesionych na kamiennych platformach ze ścianami ozdobionymi czerwoną laką oraz dachami krytymi półkolistą dachówką.
W okresie Heian (794 -1185) architektura świątyń nawiązywała do wczesnych sanktuariów na palach (Ise), ponad ziemią, odrzucając przestrzeganą dotąd symetrię całego zespołu. Dachy kryto dachówką z kory cyprysu a ściany pozostawiano z niemalowanego drewna jak w jedynym zachowanym przykładzie z tego okresu - kondo i pagoda świątyni Muroji koło Nary.
Fot. Świątynia Horyuji w Nara
Odłam buddyzmu Zen, jaki wyłonił się Japonii w okresie Kamakura (1185 -1333) wywarł wielki wpływ na prostotę późniejszej architektury i sztuki Japonii. Wśród obiektów świątyni zen szczególną uwagę zwraca pawilon herbaty, w którym odbywały się ceremonie picia herbaty. Jeden z wybitnych mistrzów zen Dogen Kigen (1200 -1253) w 1233 r. na miejscu świątyni Gokurakuji założył klasztor Kosho Horinji, a w 1244 r. przyjął opactwo klasztoru Dajbutsuji zmieniając jego nazwę na Eiheiji (pref. Fukui). Po dzisiejszy dzień w tym miejscu znajduje się najważniejsza świątynia zen soto w Japonii.
Fot. Świątynia Nanzenji w Kioto
W XVI w., w okresie Momoyama (1573 -1603), oraz Edo (1603 -1868) pojawia się tendencja w sztuce i architekturze Japonii do silnej ornamentyki i szczegółów.
Współcześnie w każdym japońskim mieście istnieje co najmniej jedna świątynia, a duże miasta takie jak Kioto, posiadają ich nawet kilka tysięcy. Do najbardziej atrakcyjnych miejsc w Japonii z uwagi na wyjątkową jakość zabytkowych kompleksów buddyjskich świątyń należą: Kyoto, Nara, Kamakura oraz góra Koya-san.
Fot. Świątynia Motsuji w Hiraizumi
-----
Wybrane słynne japońskie świątynie znajdują się na stronie:
http://www.japonia.org.pl/?q=pl/node/103
Świątynie buddyjskie w Japonii
Kornel Drzewiński
© 2004-2011 
==>> WPROWADZENIE
Wersja do druku
Góra