Liczba źródeł historycznych, traktujących o wierzeniach Hunów, jest jeszcze niesłychanie uboga i często poszlakowa. Aby odtworzyć religię tego narodu czy raczej przymierza plemion należy posłużyć się analogiami z egzystencji ościennych ludów koczowniczych. Mogą w tym również pomóc współczesne wyniki etnograficznych badań.
Najprawdopodobniej religia Hunów opierała się głównie na magii, szamanizmie i animizmie. Podobnie jak inne ludy tego obszaru Hunowie wróżyli z wnętrzności i kości zwierząt. Świadczą o tym choćby wykopaliska grobów, pochodzących z huńskiego okresu. Upadek Akwilei zwiastowały na przykład bociany, które wynosiły z gniazd swoje pisklęta, co wiemy z przekazów Jordanesa.
Hunowie dokonywali zwykle pochówków palonych,
całopalnych, z wyjątkiem nielicznych osób wyżej postawionych lub przypadkowych pochówków dokonanych przez tubylców na zabitych Hunach. Nie ma zatem, także w Polsce, zbyt wielu stanowisk archeologicznych z pochówkami Hunów, co powinno być dla wszelkiej maści historyków oczywiste.
Tajemnicze odgłosy burzy piaskowej czy też charakterystyczne dla niej echo tworzyły swoistą zabobonność Hunów. Z kolei obawa przed wodnymi demonami zakazywała Hunom prania swojej odzieży w zbiornikach wodnych uznanych za opanowane przez nieczyste czy złe siły.
Hunowie, podobnie jak inne ludy starożytne, składali ofiary swoim bogom czy może jednemu bóstwu mającemu wiele form manifestacji. Na ofiary przeznaczane były owce ofiarowywane w specjalnie przygotowanych do tego celu, glinianych kotłach. Znaczna liczba znajdowanych na tamtejszych obszarach figurek, świadczy też o totemicznym charakterze religii Hunów. Pewne jest, że głównym zwierzęciem totemicznym tego ludu był
Orzeł czyli
Garuda. Polska zatem powinna pamiętać skąd się wzięło jej pierzaste ptasie godło. Wielki Orzeł Garuda to popularne magiczno-szamańskie bóstwo w Indii, Himalajach i Tybecie oraz wielu innych regionach Azji. Stąd wniosek, że religia Hunów była silnie związana z obrządkami szamanistycznymi, miała wiele wspólnego z Tybetańskim Bon.
Wśród Hunów istniał też bardzo tajemniczy zwyczaj intencjonalnego kształtowania czaszek na wzór dawnych bohaterów i bóstw. Nowonarodzonemu dziecku owijano głowę bandażem, gdyż czaszka dziecka jest łatwa do uformowania. Ucisk głowy powodował więc charakterystyczne wydłużenie czaszki u człowieka na wzór bóstw oraz dawnych wodzów i bohaterów. Badacze nie są pewni, czy zwyczaj ten był jedynie praktykowany przez Hunów czy też Hunowie byli jego prekursorami, jednak wiele malowideł z obszaru Chin, Indii i Tybetu ukazuje bóstwa z wydłużonymi czaszkami. Nie jest również jasne czemu ów zwyczaj miał służyć, chociaż dla znawców religii Indii i Tybetu jest oczywistym formowanie czaszek na wzór bóstw z Nieba. Istnieje także śmieszna hipoteza naukowców, zgodnie z którą czaszka celowo była deformowana wyłącznie u dostojników w bliżej nieokreślonym celu. Być może zwyczaj taki miał indywidualizować szczególne jednostki społeczeństwa. Warto pamiętać, że zmierzch
Imperium Hunów to także początek, powstanie
Państwa Tybetańskiego, które najprawdopodobniej jest jego istotną pozostałością.
Religia Hunów nie jest dla badaczy zachodu tematem znanym, a ważne informacje, jak to, że w dawnym himalajskim królestwie dewów, bogów, ludność boskiego pochodzenia miała wydłużone ku górze czaszki i uważała wedle swych legend, że pochodzi z planet gwiezdnego układu Bahulika czyli Plejad, zwykle nie są traktowane poważnie, ze szkodą dla opracowań z zakresu historii wierzeń i religii.
Nie znamy zbyt dobrze pierwotnych wierzeń Hunów, prócz tego, iż pokładali wiarę we wróżby i znaki wieszcze, podobnie jak wiele kultur z obszaru Tybetu, Chin i Indii. Składali ofiary ze zwierząt, o ile wiadomo: bez ofiar ludzkich, do czego służyły między innymi sławne brązowe kotły w Europie zwane węgierskimi (hun-gary). Obyczaj ów miał analogię do Scytów (Skytów) o czym pisał Herodot.
Można sądzić że u podłoża wierzeń huńskich tkwił – zapewne już przezwyciężony i przetworzony –
animizm czyli wiara w istnienie duszy u istot żywych i rzeczy martwych oraz
totemizm czyli wiara w mitycznego zwierzęcego protoplastę rodu, plemienia, a także
manizm czyli kult przodków i duchów rodzicielskich. Z nimi też wiązał się system wróżb, wieszczenia, wiara w sny.
Wiemy, że Hunowie wróżyli z kości i wnętrzności zwierząt, ze zjawisk otaczającego ich świata np. z lotu ptaków, interpretowali też senne widziadła czyli analizowali i interpretowali sny. Przypisywanie im praktyk szamańskich wydaje się nader oczywiste, tym bardziej, że wspomniane przesłanki są charakterystyczne dla kultur magicznych i szamańskich. Według Jordanesa na pogrzebie Attyli huńscy wojownicy ponacinali sobie twarze nożami na znak żałoby po zasztyletowanym wodzu. Podobny zwyczaj spotykamy w źródłach chińskich mówiących o Turkach orchońskich czyli Turkutach. Priskos a za nim Jordanes mówi, że oddawali cześć przy totemie miecza poświęconemu bogowi wojny (odpowiednikowi Aresa/Marsa). Podobny zwyczaj podaje Herodot pisząc o Scytach, Ammianus Marcellinus o Alanach, a także źródła arabskie i bizantyjskie o Awarach i Protobułgarach.
Religia Hunów północnokaukazkich jest lepiej znana z
Historii Agwanów (Albanów kaukazkich) z VI-VII w. Najwyższą cześć oddawano bogowi nieba
Tenri-Chanowi (Tengri-Khan). Ubóstwiano także
Słońce, Księżyc, ogień, wodę, czczono bogów dróg (podróży) i boga gromowładcę
Kuara, którego przebłagiwano ofiarami w przypadku porażenia piorunem. Rozpowszechnione było oddawanie czci niektórym drzewom lub bóstwom dla których drzewo było ołtarzem i totemem zarazem, zwłaszcza wysoki dąb w pobliżu Waraczanu - uważany za dawcę życia, energii życia i wszelkich dóbr. Czczonym drzewom i bogom składano ofiary z koni, których krew rozlewano wokół drzewa, a głowę i skórę zwierzęcia nań wieszano. Ofiary z konia znane są z Tybetu i Nepalu. Wierzono, że takie drzewo pod którym złożono ofiare jest nienaruszalne, tabu. Gdyby ktoś, nawet nieświadomie, zerwał choćby gałązkę, czekać go miały męki i śmierć. Niektóre zabawy i tańce przy dźwiękach bębnów należały także do form kultowych, podobnie jak obrzędy pogrzebowe. Istniał zwyczaj zadawania sobie ran na znak żałoby. Noszono amulety ochronne, którymi były wizerunki fantastycznych zwierząt (np. smoków).
Konoss to szamańskie zadośćuczynienie osobie za wyrządzoną szkodę, praktykowane wśród Hunów. Konoss należało wypełnić gdy ukradło się komuś czyjąś rzecz, także trzeba było ofiarować znaczną rekompensatę rodzinie zabitego Huna. Instytucja "konossu" miała na celu zapobieżenie rodowej zemście. Hunowie rzadko praktykowali karę więzienia, gdyż nie istniały pomieszczenia służące do przetrzymywania takiej osoby. Dlatego też, jeżeli przewinienie było rażące, osobę zabijano lub zobowiązywano do ofiarowania konossu. Z czasem "konoss" stał się zwyczajem i jego wypełnienie było obowiązkiem, który wszyscy członkowie plemienia Hunów zaakceptowali oraz stosowali. Osoba, której dowiodło się, iż konossu nie wypełniła, podlegała surowej karze, zwykle karze śmierci. Konoss jako zwyczaj społeczny jest bardzo mocną poszlaką dla wspólnego pochodzenia kultury duchowej dawnych Hawajów, gdzie tamtejsza Huna i jej kapłani, Kahunowie zalecali podobnież zadośćuczynienie za wszelkie przewiny wobec bliskich, aby w ten sposób odblokowac sobie połączenie z przodkami (aumakua) oraz bóstwami (akua) i aniołami (awaiku).
Znane z historii Imperia Hunów sięgające z jednej strony po Wschodnie Chiny, a z drugiej po Italię i Francję oraz Kraj Gotów siłą rzeczy były wielojęzycznymi przymierzami z podbitymi na różnych warunkach ludami. Istotą Imperium Hunów była władza sprawowana przez Huńską kastę wojowników i władców, którzy potrafili z jednej strony zawierać przymierza z pomocą perswazji, a z drugiej rządzili z pomocą bezwzględnego podboju i eliminacji wszelkiego przeciwnika oraz oporu u podbitych ludów. Jeśli chcemy mówić o języku Hunów, musimy mówić o języku władców i dowódców, o oficjalnym języku przywódców i władzy w Imperium Hunów. Z drugiej strony, podbite ludy pozostawały przy swoich własnych językach, a wiele narodów, jak chociażby Węgdzy w swoich legendach i historii wspominają o pochodzeniu lub związku z pelemionami Hunów. Uważa się, że Hunowie to z jednej strony ludy pochodzenia scytyjskiego, irańsko-tureckiego, a z drugiej mówimy o ich dawnym centralnym Królestwie, którego pozostałością dzisiaj są ludy Zachodnich Chin, na północ od indyjskiego stanu Dżammu i Kaszmir. Mamy także licząca około 3-5 milionów ludzi społeczność Hunów w Indii, która kultywuje prastare tradycje szamańskie oraz przechowuje dawne wspomnienia o świetności Imperium Hunów. Jedno jest pewne, że słynny kociołek ofiarno-magiczny Hunów (Huna) znany od Chin po Europę, ma jakieś wspólne pierwotne pochodzenie z dawnych czasów.
Chan Tengri - w języku ujgurskim Pan niebios lub Pan dusz, w języku tureckim Pan Niebios lub Władca Tengri; chin. 汗腾格里峰 Hánténggélǐ Fēng - góra znajdująca się w centralnej części pasma górskiego Tienszan, o wysokości 7010 m n.p.m. (bez pokrywy śnieżnej i lodowej - 6995 m n.p.m.). Położona jest na granicy Kirgistanu (trzecia co do wysokości w tym kraju), Kazachstanu (najwyższy szczyt) oraz Chin (od 2009 roku po wprowadzeniu zmian przebiegu granicy kirgisko-chińskiej), na wschód od jeziora Issyk-kul.
Święta góra Imperium Hunów zbudowana jest z marmuru, dzięki czemu w czasie zachodu słońca przybiera ona barwę purpurową. Jest to drugi co do wysokości szczyt Tienszanu (wyższy jest tylko położony od niego na południe Szczyt Zwycięstwa - 7439 m n.p.m.). Inne nazwy szczytu: Khan Tangiri Shyngy, Kan-Too Chokusu, Pik Khan-Tengry, Hantengri Feng. Zdobycie szczytu jest wymagane dla uzyskania rosyjskiego wyróżnienia alpinistycznego: Śnieżnej Pantery.
U podnóża góry czczono najwyższe bóstwo Hunów, właśnie Tengri Chan, Władcę Niebios, Boga Nieba i Boga Dusz. Tienszan, Tien-szan z chin.: 天山; pinyin: Tiān Shān; dosł. „niebiańskie góry” – wielki system górski w Azji Środkowej, na pograniczu Kazachstanu, Kirgistanu i Chin. Cywilizacja Hunów związana jest zatem z Niebiańskimi Górami Tien-Szan.
Królewskie skojarzenia Chan Tengri nie są bezpodstawne, a dzisiejszy Kazachstan to część dawnego Imperium Hunów. Tengri jeden z najpiękniejszych i najbardziej imponujących siedmiotysięczników zbudowany jest z marmuru, monarszego kamienia, dzięki czemu o zachodzie słońca szczyt mieni się purpurą i przypomina ogromny bogaty pałac. Ze względu na swój czerwony kolor, Kazachowie nadali jej też inną nazwę - "Krwista Góra" ("Kan Tau"), a stąd i przenośnia kultowa do późniejszego krwawego imperium Atylli. Znana historia Kazachstanu sięga przynajmniej I tysiąclecia p.e.ch., kiedy to na terenach tych żyły liczne plemiona koczownicze, w większości przybyłe ze Wschodu. Około 500 roku p.e.ch., południowy Kazachstan zamieszkany był przez plemię Saków (Scytian). 300 lat później na tereny dzisiejszego Kazachstanu przywędrowali Hunowie i plemiona pochodzenia tureckiego.
W XIII wieku e.ch., Kazachstan został podbity przez Mongołów, a po śmierci Czyngis-Chana w 1227 roku, podzielony na chanaty: uzbecki i nogajski. Wraz z rozwojem Imperium Rosyjskiego i jego ekspansją na Syberię, Kazachstan zostaje podbity i wcielony do Rosji w połowie XIX wieku. Od 1936 roku Kazachstan jako Socjalistyczna Republika Radziecka wchodzi bezpośrednio w skład ZSRR. Na jego terytorium w latach 30-tych i 40-tych XX wieku założono wiele obozów pracy tzw. łagrów. W latach 50-tych, za rządów Nikity Chruszczowa, do Republiki Kazachskiej przesiedlono około 800 tysięcy ludzi, by zasiedlić północne, stepowe obszary. Khan Tengri ciągle pozostaje Władcą Nieba i Królem Dusz pochodzących z dawnej kultury Huna, pozostaje Zarządcą Nieba pogranicza Kirgizji, Chin i Kazachstanu, a jego konstrukcja w formie marmurowej piramicy daje napęd dla wielu legend i opowieści.
Tenri pisane także Tengri to duchowa idea będąca jedną z podstaw mitologii i duchowości ludów żyjących w Azji Centralnej. Idea Tengri znana była na pewno już ludom posługującym się językiem Khunnu (Chunnu) w wieku III p.e.ch., oraz w wiekach wcześniejszych. Obraz Tengri czy Tenri powstał na podstawie wierzeń o duchu władcy żyjącym w niebiosach. Powiada się, że niebiosa są zarówno przejawieniem Tenri jak i jego siedzibą oraz domem. Jako niepersonifikowany, nieosobowy męski duch kierujący i zarządzający losami ludzi żyjących na ziemi i w zaświecie, Tengri znany jest w dawnej, przedmuzułmańskiej historii ludów tureckich. W czasach późniejszych, Tengri jako obraz pomyślności, wszechwiedzy i samego nieba znany jest z mitologii ludów mongolskich i chakaskich (Khakass). Wschodni lud tureckich Sawirów czcił spersonifikowanego dobrego boga Tengry Khana jeszcze w VII wieku e.ch. Wierzyli oni, że Tengri posiada ogromne rozmiary, a wiara w to bóstwo była powszechna.
Podobnie, imię Tengry znajdujemy w tekstach mongolskich szamanów, a sam Khan pojawia się jako późniejszy dodatek do ideału "wiecznego nieba". Tengry przybiera formę głównego boskiego ducha ale także oznacza boga jako całość. Zgodnie z mitami mongolskich szamanów Tengri żyje w 17-tu niebiosach czy sferach niebios, w 33 niebiańskich królestwach, z których każde posiada swojego Chana (Khan) czyli Wodza, Władcę. Wielość manifestacji bóstwa Tengri w mongolskich wierzeniach szamańskich wyrażana jest z pomocą charakterystyk numerologicznych liczb. Jedną z ważniejszych liczb charakteryzujących bóstwo jest manifestacja dziewięciu wielkich Tengri oraz pochodne jak 99 aspektów czy imion Tengri. Z ciekawych rzeczy warto zauważyć, że powstały znacznie później islam adoptuje liczbę 99 imion jako aspekty najwyższego bóstwa nieba czyli Allah Boga. W mitologii buddyjskiego lamaizmu w Mongolii 33 Tengri zawiera w sobie 8 głównych, 11-ciu groźnych czy okrutnych manifestacji, oraz 12-tu synów słońca oraz 2-óch młodych form Tengri w postaci dzieci. W szamańskich pieśniach z Mongolii pokazywanych jest 33 sprawiedliwych i uczciwych, pogodnych i jasno-świetlistych Tengri czy Tenri.
Czasami Tengri wspominany jest jako jedno bóstwo z charakteru, a czasami jako pewne grupy cech i właściwości. Przykładowo mamy 5 Tengri Światłości, 7 Tengri Pioruna (Wadżra), 5 Tengri wejścia czy bram, 4 Tengri czterech narożników lub stron świata, 8 Tengri ośmiu granic, 9 Tengri gniewnych czy groźnych, etc. Podobne w duchu są nauki o aspektach głównego bóstwa chociażby w pradawnym tybetańskim Bon, które w czasach przedbuddyjskich należało zwyczajnie do tradycyjnych szamańskich nurtów Azji Centralnej. Formy czy postacie, manifestacje Tengri otrzymują dodatkowe imiona i personifikacje związane z różnymi obszarami i zjawiskami na niebie, z gwiazdami stałymi oraz gwiazdozbiorami, stronami świata, obszarami geograficznymi, z mocami zarówno naturalnymi jak i nadprzyrodzonymi, z rodzajami uczuć i namiętności, a nawet z różnymi częściami domostwa, etc. Duchy ognia, domostwa czy polowania, tak samo jak lamaistyczne bóstwa ogólnie znane jako Burchanowie (Burkhans) czasami także nazywane są Tengrisami. Większość Tengri posiada szeroki repertuar uprawnień oraz odpowiedzialności. Tengri ochraniają ludzi i zwierzęta przed złem, śmiercią, chorobami czy wrogami. Tengri dają ludziom oraz zwierzętom domowym siłę życia, przynoszą pokój, powodzenie, szczęście w polowaniu czy prowadzeniu wojny z wrogami. Tengri harmonizują i wspierają życie w rodzinie, a także w utrzymaniu gospodarstwa domowego. Plemiona Baszkirskie (Bashkir) w czasach przedmuzułmańskich były związane z kultem Tengri, który oznaczał Boga w znaczeniu głównego bóstwa żyjącego w Niebiosach. Jedno z baszkirskich powiedzeń ludowych świadczy o dawnym kulcie Tengri: "Szanując naszych sąsiadów, okazujemy szacunek Tengri (Bogu, Niebu)!"
Rosyjscy badacze wierzenia i religie oparte na bóstwie Tengri nazywają wprost tengriaństwem czy tengrianizmem (rosyjsk. Тенгрианство). Tengriaństwo to termin współczesny, powstały w ramach powrotu wielu lokalnych społeczności do dawnych form wierzeń i religijności szamańskiej. Tengriism czy Tengrianism to po rosyjsku Тенгрианство, po turecku Tengricilik, po mongolsku Тэнгэр шүтлэг, coraz popularniejszy powrót do korzeni wiary i kultu popularny w centralnych regionach Azji, wsród ludów pochodzenia turecko-mongolskiego, powrót charakteryzujący się szamanizmem, animizmem, totemizmem, politeizmem, a także silnym kultem przodków i dawnych bohaterów.
Tengrizm staje się aktualnie znowu głównym nurtem religijnym i duchowym pośród ludów tureckich, mongolskich i węgierskich, a także pośród innych narodowości mówiących językami z grupy uralsko-ałtajskiej, z nich szczególnie wśród Bułgarów i Węgrów, tak jak to było aż do IX wieku e.ch. Tengryzm od IV do IX wieku na pewno był wśród tych narodowości i plemion głównym nurtem religijności, jednak pod koniec IX wieku brutalna chrystianizacja i islamizacja stłumiła ową tradycyjną religijność szamańską i zamknęła ją w dużej mierze w podziemiach.
Pod koniec XX wieku religijność i duchowość tengrianizmu cudownie zmartwychwstała zdobywając nowe rzesze zwolenników wśród kręgów intelektualistów narodów tureckich Azji Środkowej, włącznie z Tatarstanem, Buriacją, Kirgistanem i Kazachstanem, w czym swój znaczący udział miał rozpad Związku Radzieckiego po 1990 roku. Odnowa duchowo-religijna od lat nasila się i wzmaga, a także powstaje i ujawnia się wychodząc z podziemia wiele organizacji i ruchów duchowości tengriańskiej w Jakucji, Chakasji, Tuwie i innych narodach tureckiego pochodzenia wewnątrz Federacji Rosyjskiej. Jeśli ktoś nie wie, to warto przypomnieć, że Jakucja jest obszarem występowania tak zwanego szamanizmu syberyjskiego, który jak najbardziej przynależy do nurtu zwanego tengriaństwem. W regionie Ałtaju już od początku XX wieku wzrastał bliźniaczy do tengrianizmu ruch duchowo-religijny znany jako burchanizm, szamański kult magiczny, którego jednym z głównych bóstw jest Ak-Burkhan, Biały Bóg, Białe Bóstwo. W ałtajskim oryginale burchanizm nazywany jest Ak Jang czyli Białą Wiarą, Białą Religią, a to w nawiązaniu do górnego czy wyższego z trzech światów z tengriańskiej kosmologii ludów tureckich i mongolskich. Jednymi z zapalonych badaczy i propagatorów idei Ak Jang byli Mikołaj Roerich oraz jego małżonka Helena Roerich, którzy w 1926 roku odbyli dłuższą pielgrzymkę pośród burchiańskich szamanów.
W językach tureckich i mongolskich, Ałtaj (oryg. Altai) oznacza Złote Góry, od Al - Złoty, Tai - Góry. Ałtaj leży na pograniczu Rosji, Mongolii, Chin i kazachstanu, zamieszkiwany jest przez ludy turecko-mongolskie i sam w sobie jest wielkim centrum kulturalno-duchowym promieniującym nie tylko na Syberię. Najwyższą górą Ałtaju i Syberii zarazem jest Belucha (Belukha) czyli Biała Góra (Biełucha), wysoka na 4,5 kilometra, święta dla szamanów, opiewana w tradycyjnych legendach oraz przypowieściach metafizycznych. Ałtaj uważa się za miejsce skąd wywodzą się wszystkie ludy tureckiej grupy językowej. Góry Ałtaju to południowy region Syberii, przechodzący łagodnie w pustynię Gobi, a także północna część obszaru wpływów dawnych plemion Hunów.
Jedną z cech szamańskiej kultury szeroko rozumianego Tengriaństwa wraz z Buriaństwem jest oprawianie ceremonii w magicznych kręgach ułożonych z naturalnych polnych kamieni. Magiczny zewnętrzny krąg ułożony jest z małych kamieni polnych leżących ściśle jeden przy drugim i tworzących okrąg. Wewnątrz są kamienie większe, które wyznaczają strony świata, oraz miesiące roku, punkty ważnych zjawisk i szamańskich świąt, a także duży płaski kamień służący do rozpalania ognia i składania ofiar. W środku kręgu bywa też miejsce lub wielki płaski kamień na ognisko i ogniowe szamańskie rytuały, podobne zresztą w duchu, metodach i formie w autentycznym tybetańskim szamanizmie Bon (Bön) czy Dzogczen, tym przedbuddyjskim oczywiście. Bon jest rozpowszechniony nie tylko w Tybecie, ale w całych zachodnich Chinach, w Nepalu czy Bhutanie i jest uważany za tamtejszą rodzimą, tradycyjną szamańską religię oraz magię, którą wyznaje wedle oficjalnych danych około 10 procent ludności tego obszaru. Prawdziwe szamańskie Bön jest oczywiście po dziś dzień osobnym nurtem duchowości Tybetu i Zachodnich Chin, niźli Bon zasymilowane przez szkoły tybetańskiego buddyzmu, a zwykle znane wsród buddystów na Zachodzie jako oparte na termach od Padmasambhawy.
Ałtajska grupa językowa obejmuje ogółem 74 znanych na początek XXI wieku języków, w tym języki tureckie, mongolskie, tunguskie, japońskie, koreańskie czy nawet języki z Ryukyu. Cała szeroka grupa językowa to ponad pół miliarda ludzi (560 milionów), w tym Turcy najbardziej na Zachodzie i Japończycy najbardziej na Wschodzie. Języki interesujące od strony Tengriaństwa i Hunów to tak zwana grupa Mikro-Ałtajska obejmująca 66 znanych języków, czyli bez japońskiego, koreańskiego czy języków z Ryukyu, a razem to około 350 milionów ludzi. Hunowie to w szerszym pojęciu przymierze plemion turecko-mongolsko-tunguskich zorganizowane przez dynastię rodową plemienia Huna, stąd i wszystkie elementy kultury i duchowości Hunów znajdujemy w ciągle istniejącej kulturze tych narodów, języków i tradycji szamańskich, której część pozostaje osiadła w Indii jako plemię Huna i jest najbardziej podejrzane o rozpowszechnienie swoich wierzeń i rytuałów tak na Polinezję oraz Oceanię z jednej strony jak i w Berberii na Saharze z drugiej strony.
W Mongolii, współcześni mongolscy tradycjonaliści ciągle modlą się do "Munkh Khukh Tengri" czyli bóstwa Wiecznie Błękitnego Nieba, a słowa Khukh oraz Tengri odpowiednio oznaczają "Błękit" oraz "Niebo". Sama Mongolia bywa często określana poetycką i szamańską nazwą "Ziemia Wiecznie Błękitnego Słońca" czyli w języku mongolskim "Munkh Khukh Tengriin Oron". Tengriaństwo we współczesnej Turcji określane jest mianem Göktanrı Dini czyli "Religią Boga Nieba", gdzie tureckie "Gök" oznacza Niebo, zaś słowo Tanri oznacza zarówno Boga jak i Błękitne Niebo. Cała szamańska tradycja w Japonii zawiera się w rodzimym Sinto (Shinto) czyli religii o wdzięcznej nazwie "Droga Bogów", jakże podobnej do przedbuddyjskiego pradawnego taoizmu z Chin, który także jest religią szamańską.
Warto pamiętać, że termin "SZAMAN" przywędrował do Europy już w 1672 roku, a służył do określania osób uprawnionych do wykonywania obrzędowych czynności magiczno-religijnych, w tym związanych z uzdrawianiem czy kontaktów z zaświatami w społecznościach tungusko-języcznych ludów Syberii, w tym u Ewenków. Termin Szaman czytany także Saman oznacza kogoś, kto śpiewa i tańczy magiczne pieśni w czasie wykonywanych obrzędów i rytuałów. Odpowiednim pojęciem z wedyjskich Indii jest SAMAN, oznaczający kapłana śpiewającego modlitwy. W obu kulturach słowo ma dwie wymowy, bardziej techniczną SAMAN oraz bardziej ludową i obrzędową SZAMAN. Oznacza to najpewniej wspólne pochodzenie tego pojęcia z pierwotnej kultury duchowej Azji Środkowej. Szamani posługują się znakami odczytywanymi w czasie zamawianych snów oraz znakami i omenami przyrody, zajmują się szeroko rozumianym leczeniem chorych z ich chorób i problemów, przepowiadaniem zdarzeń, a także egzorcyzmowaniem. Moc szamanów podobnie jak i funkcja bywa dziedziczona, a wprowadzenie w szamańskie misteria zawsze odbywa się z pomocą Inicjacji, zwykle trwającej kilka dni lub nawet tygodni. Całość pięknie pasuje do wszystkich ważniejszych idei hawajskiej Huny i nauk tamtejszych Kahunów, szamańskich kapłanów i białych magów.
*
(Materiały wybrane z wykładów Mistrza Lalitamohan G.K.)
źródło: http://www.himavanti.org/pl/c/magia-okultyzm-i-rytualy/magiczna-religia-i-kultura-hunow
© 2004-2011 
==>> WPROWADZENIE
Wersja do druku
Góra