Określenie Jinja, Miya lub Taisha związane jest z chramem - sanktuarium japońskiej religii Shinto, oddzielonym od zewnętrznego świata bramą lub zespołem bram zwanych torii. Ściany i słupy chramów budowano pierwotnie z niemalowanego drewna, na wpusty. Później, pod wpływem architektury świątyń buddyjskich malowano niektóre do XIII w. w kolorach czerwonym i białym symbolizującymi pierwiastek męski i żeński. W architekturze sanktuariów Shinto można wyróżnić następujące style: taisha-zukuri, shinmei-zukuri (ok. IV w.), sumiyoshi-zukuri oraz shinden-zukuri z okresu Heian (794 -1185).
Fot. Chram Izumo Taisha w Izumo / główna świątynia
Do najstarszych japońskich chramów, będących przykładami rodzimego stylu należą: Ise-Jingu w Ise (pref. Mie) w stylu shinmei-zukuri, Izumo -Taisha (pref. Shimane) w stylu taisha-zukuri, Kasuga Taisha (w pref.Nara) w stylu kasuga-zukuri, Itsukushima Jinja (w Hiroshimie) w stylu shinden-zukuri oraz Fushimi Inari -Taisha w Kyoto. Przebudowywane są co 20 lat w oparciu o pierwotny wzór.
Fot. Chram Kasuga Taisha w Nara
W w okresie od I w. p.n.e. zasadniczą rolę odgrywał w Japonii kult boga burzy Susano-o oraz bogini słońca Amaterasu, której sanktuarium - chram zbudowano w Ise w III- V wieku. Cesarz Temmu (672 - 686) ustanowił Ise jako główny chram kultu Shinto w cesarstwie Japonii. W chramie Ise - jingu, w jego centrum, w małym drewnianym budynku Oi-ya w obrębie zespołu Naiku, znajduje się kolumna Shin-no-mihashira, która traktowana jest jako „yorishiro“ - miejsce gdzie rezydują bogowie. W jej głównym budynku Shoden przechowywane są święte cesarskie regalia (sanshu-no shinpo), m.in. odlane z brązu zwierciadło. W głównym sanktuarium chramu shintoistycznego Izumo -Taisha w Izumo znajduje się w jej centrum kolumna Shin-no-mihashira (czcigodna kolumna serca) reprezentująca symboliczną formę wertykalnej „osi świata” łączącej niebo z ziemią. Oprócz chramów, w ludowym shinto darzono czcią niektóre góry, obszary leśne, kilkusetletnie drzewa i przydrożne kamienne figury.
Fot. Chram Itsukushima Jinja w Hiroshimie
W shintoistycznym panteonie wśród ponad 8-u tysięcy kami znajdują się m.in. następujące bóstwa, dla których wzniesiono na terenie Japonii już od czasów starożytnych znaczną ilość chramów a także poświęcono im wiele szczególnych miejsc, zarówno w domach jak i w otoczeniu.
* Ama-no-Uzume - bogini świtu i zabawy
* Amaterasu-o-mi-kami - bogini Słońca (w Ise Jingu)
* Ameno-Koyame - bogini pożądania
* Hachiman - bóg wojny, płodności, rolnictwa i rybołówstwa
* Inari - bóstwo urodzaju, ryżu i sprytu (w Fushimi Inari-taisha)
* Izanagi - praojciec (jego małżonka - Izanami)
* Izanami-no-kami - pramatka, bogini tworzenia i śmierci
* Okuninushi-no-kami - potomek Susanoo (Izumo Taisha w Izumo)
* Sarutahiko-no-kami - bóstwo falliczne, opiekun Ziemi (w Tsubaki Jinja)
* Susanoo (lub Susa-no-o) - bóg burzy, oceanu i deszczu
* Tenjin - bóg nauki, poezji i kaligrafii
* Tsukuyomi (lub Tsukuyomi no Mikoto) - bóg księżyca
* Ninigi - prawnuk bogini Amaterasu
Fot. Chram Fushimi - Inari Taisha w Kyoto - W Japonii istnieje 1317 różnych chramów zwanych Asama Jinja. Główny chram Asama Jinja znajduje się w pobliżu góry Fuji-san. Drugi chram Asama Jinja, pod względem znaczenia, jest w prefekturze Shizuoka.
- Prawdopodobnie najstarszy chram Hikawa Jinja został założony w prefekturze Saitama w czasach 5-go cesarza Kosho (475- 393 p.n.e.) Na terenie Japonii istnieje jeszcze około 290 chramów zwanych Hikawa Jinja, które zbudowano w późniejszym okresie.
-----
Na stronie: http://www.japonia.org.pl/?q=pl/node/110
wymieniono niektóre chramy i obiekty religii Shinto w poszczególnych prefekturach (ken).
Japońskie chramy i obiekty kultu shintoistycznego
Kornel Drzewiński