Nauczanie religii w krajach europejskich Dzięki ostatnim informacjom Ministerstwa Edukacji Narodowej dotyczącym planów wliczania oceny z religii do średniej ocen i planowanej za kilka lat możliwości zdawania religii na maturze wróciły na blogach i różnych forach dyskusyjnych opinie na temat miejsca religii w szkole. Ponieważ niektórzy dyskutanci powoływali się na zacofanie Polski w tej kwestii w stosunku do innych krajów europejskich pozwolę sobie krótko opisać w tym miejscu, jak wygląda nauczanie religii w niektórych krajach Europy.
GrecjaJest to kraj o tradycjach prawosławnych i prawosławie jest w nim religią państwową. Nauczanie jej odbywa się w szkole podstawowej i średniej, a ocena jest wystawiana na świadectwie. Uczniowie innych wyznań są zwolnieni z uczęszczania na zajęcia. Nauczyciele są opłacani przez państwo i mają status urzędnika.
DaniaW Danii religią państwową jest luteranizm i nauczanie jej jest obowiązkowe oraz traktowane na równi z innymi przedmiotami. Uczniowie innych wyznań mogą być zwolnieni z uczęszczania na prośbę rodziców. Istnieje także możliwość organizowania zajęć w szkole przez inne konfesje protestanckie.
Wielka BrytaniaReligią państwową jest anglikanizm. W szkołach publicznych istnieje obowiązek codziennej porannej modlitwy oraz prowadzenie zajęć z religii o charakterze chrześcijańskim w uzgodnieniu z Kościołem anglikańskim.
IrlandiaW szkole podstawowej jednym z przedmiotów jest religia katolicka. Większość szkół ma charakter wyznaniowy i jest prowadzona przez zakony. Wszystkie szkoły otrzymują państwowe dotacje, które pokrywają koszty administracyjne, pensje oraz 80% kosztów budowy i modernizacji budynków.
WłochyWe Włoszech nauczanie religii w szkole jest gwarantowane przez konkordat. Wszystkie koszty pokrywa państwo, lekcja religii jest obowiązkowo organizowana, chociaż uczeń może z niej zrezygnować.
NiemcyW Niemczech nauczanie religii w szkołach jest zagwarantowane przez konstytucję i odbywa się we wszystkich szkołach tak jak każdy inny przedmiot szkolny. W większości landów ocena z religii jest brana pod uwagę przy promocji ucznia do kolejnej klasy. W rozumieniu prawa niemieckiego neutralność światopoglądowa polega na tym, że państwo nie ingeruje w treści nauczania, umożliwia nauczanie religii i opłaca nauczycieli oraz kontroluje, aby przedmiot nauczanie religii nie był dyskryminowany w stosunku do innych przez mniejszą ilość godzin lub przez umieszczanie go jako ostatniej godziny w planie zajęć. Obecność na zajęciach jest obowiązkowa, a dla uczniów, którzy zrezygnowali z religii organizowane są lekcje etyki.
Jedynie z Branderburgii zdecydowano się wprowadzić religioznawstwo zamiast religii, jednak Sąd Konstytucyjny nakazał wprowadzenie także lekcji religii, a uczniowie na nie uczęszczający mogą być zwolnieni z religioznawstwa.
CzechyW Czechach, a wcześniej w Czechosłowacji religia była obecna w szkole także przez cały okres komunizmu, co jest ewenementem zważywszy na fakt, że w Czechosłowacji komuniści zwalczali Kościół z największym w całym bloku sowieckim zaangażowaniem. Obecnie religia w szkole jest przedmiotem nadobowiązkowym, za który odpowiedzialny jest nauczyciel oddelegowany przez władzę kościelną.
SłowacjaPrawo do udziału w lekcjach religii gwarantuje konstytucja, a nauczanie religii w szkołach pozostaje pod szczególną opieką państwa. W pierwszych latach edukacji religia jest przedmiotem nadobowiązkowym, a w starszych należy obowiązkowo uczęszczać na religię bądź etykę. Przedmiot nie jest oceniany, otrzymuje się jedynie świadectwo udziału.
FrancjaWe Francji ze względu na ściśle rozumianą laickość państwa religia nie jest nauczana w szkole. Uczniowie uczestniczą w katechizacji na terenie parafii w środy, które w tym celu są wolne od zajęć szkolnych. Jedynie we wschodnich departamentach Alzacji i Lotaryngii istnieje obowiązkowe nauczanie religii w szkole, a jej nauczyciele są opłacani przez państwo.
PolskaW Polsce nauczanie religii w szkole jest gwarantowane prze konkordat. Przedmiot ten jest nieobowiązkowy, organizowany na życzenie rodziców bądź uczniów. Nauczyciele religii są opłacani przez państwo, kontrolę merytoryczną sprawuje strona kościelna, a pedagogiczną nadzór pedagogiczny. Ocena z religii znajduje się na świadectwie, ale nie ma wpływu na promocję ucznia do kolejnej klasy.
Literatura:
Grzegorz Zaraziński: Nauczanie religii w szkole. Praktyka europejska na przykładzie wybranych państw. Katecheta R. 50: 2006 nr 3 (322) s. 70-76.
Jacek śkowroński - 21/06/2007