Droga św. Jakuba (Camino de Santiago)
- to przecinające całą Europę trasy pielgrzymkowe których ostatecznym celem jest Santiago de Compostela w północnej Hiszpanii, będące celem pielgrzymek od ponad 1000 lat. W zasadzie, w drogę do Santiago można wybrać się z każdego miejsca w Europie. Jest najsłynniejszy szlak pielgrzymkowy w Europie, a może i na świecie. Przemierzają go zarówno pielgrzymi ale także globtroterzy, którzy chcą doświadczyć w drodze ciszy i duchowej przemiany. Nie wędrują tędy duże grupy ale raczej indywidualni pątnicy lub małe grupy.
Najbardziej popularną częścią szlaku jest tzw. droga francuska, rozpoczynająca się w Pirenejach na granicy francusko-hiszpańskiej, o długości około 800 km. W tym przypadku pokonując pieszo 20-30 km dziennie potrzeba około 32 dni na dotarcie do celu. Oczywiście rozpocząć można z dowolnego miejsca na tej drodze. Można także wybrać inną niż francuska drogę (np. angielską, tradycyjną, północną, portugalską, srebrną, Fisteria-Muxia, katalońską) i można ją pokonywać także rowerem lub konno. Aby dostać oficjalne zaświadczenie o odbyciu pielgrzymki po łacinie (compostela) należy przejść przynajmniej 100 km (200 km w przypadku poruszania się rowerem lub konno).
Na trasie pielgrzymki rozmieszczone są specjalne schroniska, gdzie za drobną opłatą lub za darmo oraz za okazaniem specjalnego paszportu pielgrzyma (credencial del peregrino) można spędzić noc, umyć się, a także czasami przygotować sobie coś do jedzenia na ciepło. Szlak oznakowany jest żółtymi strzałkami i rysunkami muszli, których trzeba szukać na drzewach, budynkach, kamieniach, tablicach, płytach chodnikowych. Droga oznaczona jest muszlą św. Jakuba, która jest także symbolem pielgrzymów. Muszla ta służyć miała za miskę, do której pielgrzymującemu pątnikowi nakładano strawę. Muszle te zbierano na wybrzeżu, ale też wytwarzano je z ceramiki lub metalu.
W
Santiago kult religijny rozwijał się od wieku IX aż do naszych czasów. Przybycie pierwszego udokumentowanego pielgrzyma, francuskiego biskupa Le Puy Godescalco, datuje się na rok 950. Największe nasilenie ruchów pielgrzymkowych przypada na wiek XII-XIV. W wieku XII akt papieski uznał Compostelę za trzecie po Jerozolimie i Rzymie miejsce święte chrześcijaństwa. Wówczas Santiago stało się na równi z Rzymem i Jerozolimą jednym z trzech najważniejszych miejsc pielgrzymkowych zachodniej Europy. Pojawia się nowa terminologia - pątnika udającego się do Santiago zaczyna się nazywać peregrino tak jak swą nazwę miał pielgrzym udający się do Rzymu (romero) czy do Jerozolimy (palmero). Po rewolucji francuskiej znaczenie pielgrzymek wyraźnie spadło. Dopiero po wizycie Jana Pawła II w Santiago de Compostela w 1982 r.
Rada Europy uznała Drogę św. Jakuba za drogę o znaczeniu dla kultury kontynentu i zaapelowała o odtwarzanie i utrzymywanie dawnych szlaków pątniczych. Droga św. Jakuba została ogłoszona pierwszym Europejski Szlakiem Kulturowym Rady Europy w październiku 1987 r. oraz wpisana na Listę światowego dziedzictwa UNESCO w 1993 r.
Apel spotkał się z szerokim odzewem w Europie i w różnych krajach rozpoczęto rekonstrukcje Szlaku. Najczęściej uczęszczanym szlakiem jest
Camino Frances (ok. 750 km), który - wbrew nazwie ("Szlak francuski") - w 98 procentach przebiega po terytorium Hiszpanii. Wędrówkę zaczyna się w Saint Jean Pied-de-Port we Francji, po wschodniej stronie Pirenejów, przechodzi się przez słynny wąwóz Roncesvalles, gdzie w roku 778 zginął legendarny Roland, bohater "Pieśni o Rolandzie", następnie idzie się przez górzystą, Nawarrę, krainę Basków, stąd wędruje się przez słynącą z czerwonych win Rioję, przez wyprażone słońcem, kamieniste ścieżki prowincji Burgos, Palencii, León, przez deszczową Galicję, by po kilku tygodniach wędrówki dotrzeć wreszcie do Santiago de Compostela, na plac Obradoiro, przed katedrę, w której, według legendy, znajduje się grób Apostoła.
Niektórzy nie kończą swojej wędrówki w Santiago de Compostela, ale podążają jeszcze kilkadziesiąt kilometrów, czyli trzy dni drogi od Santiago, nad wybrzeże Oceanu Atlantyckiego, do miejscowości
Fisterra. Tradycyjnie po dotarciu tutaj palono pokutne, pielgrzymie szaty i obmywano się w wodach oceanu, zostawiając za sobą dotychczasowe grzeszne życie i rozpoczynając z wiarą nowe. Stąd właśnie pochodzi najpowszechniejszy symbol Drogi św. Jakuba - muszla. Docierający nad ocean wędrowcy zabierali muszle jako dowód przebytej drogi.
W ciągu wieków powstała cała sieć dróg, które wiodły od Morza Bałtyckiego - szlak
Camino de Santiago zaczynał się niegdyś w Estonii - przez Polskę, Niemcy, Szwajcarię i Francję aż do Santiago. Do Composteli wyruszali również rycerze z Polski. Znanymi z odbycia pielgrzymki byli Jerzy i Stanisław Radziwiłłowie, którzy dotarli do grobu Apostoła w 1579; a w 1611 Jakub Sobieski, ojciec króla Jana III Sobieskiego. Polacy najczęściej korzystali ze szlaków lądowych, docierali do dróg niemieckich i dalej do południowo - francuskich. Pielgrzymki z Polski trwały przez całe średniowiecze, do końca XVII wieku, potem ich natężenie zmalało.
W odpowiedzi na apel Rady Europy również w Polsce zaczęto odtwarzać dawne szlaki pątnicze. Pierwsza w Polsce
Dolnośląska Droga św. Jakuba (długość ok. 160 km) została otwarta 24 VII 2005 roku w
Jakubowie koło Głogowa w diecezji zielonogórsko-gorzowskiej. Dalej Droga prowadzi przez
Grodowiec (regionalne sanktuarium maryjne),
Polkowice,
Chocianów,
Bolesławiec,
Nowogrodziec i
Lubań do granicy polsko-niemieckiej w
Zgorzelcu-Görlitz, gdzie przez Most Staromiejski łączy się z
Ekumeniczną Drogą Pątniczą ("Ökumenischer Pilgerweg") przez Saksonię i Turyngię.
Przedłużeniem "
Drogi Dolnośląskiej" w obie strony jest odtworzona historyczna trasa pielgrzymkowa
Gniezno-Poznań-Zgorzelec-Praga. Szlak ten był wymieniany m.in. przez Jörga Gaila z Norymbergi w roku 1563. W stolicy Czech Droga włącza się w sieć szlaków europejskich. Jest to wspólna inicjatywa Polaków, Niemców i Czechów. Długość trasy wynosi 490 km i biegnie ona z
Gniezna przez
Lednicę,
Murowaną Goślinę,
Poznań,
Żabno,
Lubiń,
Święciechową,
Leszno,
Wschowę,
Głogów,
Jakubów,
Grodowiec,
Polkowice,
Gromadkę,
Bolesławiec, Lubań,
Zgorzelec,
Görlitz,
Hirschfelde,
Żytawę,
Chrastavę,
Český Dub,
Bakov nad Jizerou,
Předměřice nad Jizerou do
Pragi.).
Camino Polaco (Droga Polska) - zaczynała się w
Ogrodnikach na granicy z Litwą i prowadziła przez
Olsztyn i
Toruń do
Słubic, na granicy z Niemcami. Pierwszy odcinek Drogi Polskiej wiodący z katedry św. Jakuba w Olsztynie do gotyckiego kościoła św. Jakuba w Toruniu, został otwarty 25 lipca 2006 roku.
Camino del Norte (Droga Północna) - wiodła od Gdańska do Szczecina.
Źródło: Travelbit.pl